Rewşa tendursitiyê bo transseksuelan tên guhertin

1.07.2010

Qanûna tenduristiyê bo kesên transseksuel ango kesên cinsvegor gelekî kevin û pêpes kiriye, herweha mercên bo guhertina cins bo kesên dixwazin gerek bên guhertin. Ev yeka li gor lêkolîneke hate danasîn ji aliyê daîreya giştî bo kar û barên civakî ve. Karin Lindell lêkolînera vê lêkolînê bû.

- Bo grûpa kesên transseksuel qanûn gelekî kevin e û rûmet şikandiye, hukûmet îro wan mecbûr dike ku mecbûrî xwe bixesînin bo ku cinsekî nu deyinin. Rewş divê ne bi vî awayî be di welatekî demokratîk de.
Bo kesê dixwaze cinsê xwe yê biolojîk biguhere yan rast bike divê tevlî pêvajoyeke gelek salî bibe, û di lêkolînên tendursitî de derbas bibe. Ev yeka dihêle ku gelek bikevin rewşên psîkolojîk yê xirab de û asta xwekujiyê nav kesên transseksuel de bilind e.
Bo ku ji mirov re cinsguhertin bên qebûl kirin îro, divê 18 saliyê derbas bikin, û hemwelatiyê swêdî bin, nezewicî bin û divê jî xwe bixesîn e.
Rexne gelek caran hatine kirin li van mercan ji aliyê kesên transseksule ve yên bi daxwaza guhertina cinsê xwe nin û ji aliyê yekîtiya mafê kesên homoseksuel, bîseksuel û transseksuel ve. Lukas Romson yê bi xwe di tecrûbeyeke wisa de dertbas bûye û cinsê guhertiye, serokê KIM e, komeleyek bo mafê cins, nasname û pircureyîyê:
- Em di gelekê salan de acizbûn ji ber vê yekê, hem ji ber merca xesandinê û hem jî ji ber merca ku mirov divê nezewicî be. Pişt re jî me rewşa kesên di bin 18 saliyê de nin diyar kiriye.
Me xwest em eşkere bikin ku rewşa wan bi carekê re neragirbar e, ku kesên genc mecbûrin bijîn bêyî ku xwedan nasnameyeke li gor wan be. Gelek kes dijîn îro bi wî cinsê ew pê hest nakin. Ew nikarin seferekê bikin bi bilêteke minasibê wan, ew ditirsin ku kesên ji sefa wan wan eşkere bikin dema bibînin ku navekî şaş yan jimarên şexsî yên şaş bikar bînin û her wekî din.
Karin Lindell dibêje ku sînorên emir bo lênerîna hormonan dê kêm bibe ta 16 saliyê û merca ku ew kesa divê hemwelatiyê swêdî be, nezewicî be û xesandî be divê bên rakirin:
- Ez wê merca xesandinê radikim û ji wî kesî re jî tên qebûl kirin ku şaneyên xwe yên cinsî bicemidîn e, eger bixwazin organên xwe yên cinsî ra bikin. Bikêfa xwe nin eger bixwazin emeliyatina çêbikin, ji wan re dê her derkeve ku cinsê xwe biguherin.
Lukas Romson yê beriya çend salan cinsê xwe guhert, wê demê zewicî bû û mecbûr bû cihê bibe pêşî û xwe bixesîne û piştre emeliyê çê bike:
- Zarokên min hebûn, lê nuha piştî wê tecrûbê û piştî deh salan mirov bi kêmasiyê û rûmet şikandinê hest dike. Imkan ji min re nebû ku ez bi xwe hilbijêrim û ez gelek kesên transseksuel nasdikim ku diêşin bi wê ku imkan ji wan re derneket ku zarokan ji xwe re çêbikin û yên nuha mereq dikin. Îca ez nuha bi hêvî me ku çareserkirineke zû li dar bikeve.
Lê mirov divê hem ser kaxezê jî, yanî bi awayekî qanûnî cinsekî wegir e, bêyî ku mirov emeliyateke fîzîkî ya cinsguhertinê çê bike û hem jî derman kirina hormonan werbigre bêyî ku mirov xwedan teşxîsa transseksuel be. Karin Lindell lêkolînera vê lêkolînê:
- Derman kirin bo wan kesan tên qebûl kirin yên naxwazin cinsguhertineke kamil çêbikin, yên dixwazin rastkirinekê çê bikin. Ev yeka qedexe ye îro, divê mirov teşxiskirî be wekî transseksuel.
Îro roj li Swêdê li transseksuel bûnê tên nerîn wekî nexweşiyeke psîkolojîk, piştî ku rêxistina tenduristiyê ya cîhanî WHO, ev yeka sinifand. Lêkolîner Karin Lindell careke din:
- Îro gelek kes hest dikin ku ev yeka tiştekî negatîv û xirab e, ez dixwazim bêjim ku mirov divê li pêsketinê binere û hem jî li saziya kar û barên civakî divê çalak bin ji vî alî ve û bi van pirsan re bo ku koda teşxîs kirinê biguherin. Ew bixwe kare tiştekî din be, ez ji dil di wê baweriyê de mim.

ji Radyoya Swêdê