Hîn jî zehmetî ji bo jinên hevcins

31.07.2015, 14.53

Tevî ku lêkolîneke hikûmî berî 8 salan pêşniyaz kir ku di têkiliyeke di navbera du jinên hevcins de gerek herdu dayik hêsanîtir ji aliyê dadê ve bibin dayikên hiqûqî yên zarokan, dîsan jî hîn tiştek pêş de ne çûye, li gor beşa nûçeyan ya Televizyona Swêdê, SVT Nyheter.
Halê niha mafê jinên hevcins yên wek her jineke din heye ku alîkariyê bistîne ji bo ku zarokan bîne, bi rêya aviskirina sunî. Lê dema ku zarok çê dibe, tenê jina ku zarok aniye weke dêya hiqûqî tê hesabkirin, û jina din gerek berê xwe bide Daîreya karûbarên civakî ji bo ku dêbûna wê were îsbatkirin, tevî ku herdu jin bi şêweyekî qanûnî zewicî ne jî.

Ji Radyoya Swêdê

HDP-LGBTÎ û Kurdistanî

Kalê Badî

Hereketa Azadî ku di Hezîrana 2012’an de wek însiyatîf xwe olan kir û piştî 2 salan, di Îlona 2014’an de guherî û wek hereket xwest ku bibe berdevkê hestiyariyên olî û neteweyî yên kurd, di 2015’an de bi mebesta piştgirîdayîna HDP’ê beşdarî Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî bû. Lê belê piştî hilbijartinan, di çend mijarên wek nêzîkahiya HDP’ê ya LGBTÎ’yiyan û hin pirsgirêkên navxweyî hate rojevê.  Me bi ramankar û endamê Hereketa Azadî Nivîskar Yavûz Delal re van pirsgirêkan şopand. Delal got: “Piştgirîdayîna hin payedarên HDP’ê ya ‘Meşa xîretê !’ ya LGBTÎ’yîyan nexwendin û kornêrîntiya HDP’ê ye”

‘Konsept hevgirtina Kurdistanî ye’

Nîqaşên ku di nav Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî de rû dan û ji alî hin kesan ve wek nakokî têne danasîn, li ser nêzîkahiya HDP’ê ya LGBTÎ’yan bû. Ev nîqaş, hem di nav Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî ya ku ji Partiya Demokrasî ya Gel(HDP), Partiya Herêmên Demokratîk(DBP), Kongreya Civaka Demokratîk(KCD), Komeleya Kurd a Şoreşgerên Demokrat(DDKD), Partiya Azadî û Sosyalîzmê(ÖSP) û Hereketa Azadî pêk tê, hem jî di nav Hereketa Azadî bixwe de bû sedemê pirsgirêkan. Endamê Hereketa Azadî û Nivîskarê Îlahiyatvan Yavûz Delal ji bo sedemên beşdariya Hereketa Azadî ya nav Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî da zanîn ku ji ber ku di metna konsepta Hereketa Azadî de xala ‘Hereketa Azadî hevgirtina civakî û siyasî wek rêgeza polîtîk dizane’ li ser wan ferz kirî ye, ew beşdarî hevgirtina 7’ê Hezîranê bûne û di vê beşdariyê de wan hesabên bazarên berjewendparêz ên polîtîk nekirî ye. Delal got: “Ji ber vê xalê me bi hêmanên din ên Kurdistanî re ji bo hilbijartinên 7’ê Hezîranê biryara piştgirîdayîna HDP’ê stend.

‘Konsept qala LGBTÎ’yan nake’

Yavûz Delal diyar kir ku metna konsepta hevgirtinê ya ku azadiya wijdanî û olî destnîşan dikir, her wiha amaje bi wê yekê dikir ku hevgirtin, dabînkirin û bidestistina azadî û hemû mafên neteweyî yên gelê kurd ên wek; statuya Kurdistan, perwerdehiya ziman, fermîbûna zimanê kurdî, di destûrê de parastina nasnameya neteweyî ya gelê kurd wek polîtîkaya xwe ya sereke radigihand. Delal wiha dom kir: “Metna konseptê erênî yan jî neyênî qet qala LGBTÎ’yan nedikir. Jixwe konsep ji ber berpirsyariyên civakî û pêdiviyên polîtîk li ser hîmê kurd û Kurdistanîtiyê hatibû avakirin û ji ber wê yekê navê wê danîbûn Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî” Delal diyar kir ku eleqeya beyannameya hilbijartinê ya HDP’ê û metna konsepta hevgirtina Kurdistanî bi hev re tune ye, lewre; beyannameya HDP’ê piştî qebûlkirina metna konseptê hatiye aşkerekirin. Delal da zanîn ku hevgirtina hilbijartinê ya Kurdistanî ne ji ber beyannameya HDP’ê, ji ber mercên li Kurdistan piştgirî daye HDP’ê. Delal aşkere kir ku Hevgirtina Hilbijartinê ya Kurdistanî, xebatên xwe li ser naveroka beyannameya HDP’ê nemeşandiye û di beyannameya HDP’ê de hebûna mijara LGBTÎ’yan an jî mijara Kurdistanî ji bo wan nebûye krîterên beşdariyê. Delal got: “Beşdarvanên Hevgirtina Kurdistanî ji ber ku bawerî bi wê yekê hanîn ku piştgirînedana HDP’ê wê ziyanên mezintir bide Kurdistanê wiha helwestiyan û di rastiyê de piştgirî nedan HDP’ê, dan aramî, aşitî, siyaset û yekîtiya Kurdistanê”


‘Piştgiriya LGBTÎ’yê cihê tirsnakiyê ye’

Li ser mijara piştgirîdayîna LGBTÎ’yiyan ya ‘meşa xîretê’ ya hin HDP’yiyan ku di nav Hevgirtina Hilbijartinê û taybet di nav Hereketa Azadî de bû cihê gengeşiyan jî Yavûz Delal ragihand ku ‘meşa xîretê’ ne di çarçoveya berpirsyariyên Hereketa Azadî de ye, lê belê hin kes dixwazin ku vê meseleyê ji bo wan bikin sedemê nakokiyan û her çiqas ew xwe ji vê meseleyê dûr bikin jî, ji ber ku di çarçoveya piştgirîdayîna HDP’yiyan de tê nirxandin, wek hevkarên HDP’ê ev mesele wan jî eleqedar dike. Yavûz Delal li ser vê mijarê wiha axivî:

“Ji alî hin kesayetên grîng ên HDP’ê ve piştgirîdayîna ‘meşa xîretê’ ya LGBTÎ’yiyan, di çarçoveya civakanasiya Kurdistanê ve, wek siyaset mînakeke kornêrîniyê ye. Ev yek ji bo siberoja HDP’ê û rêgeha siyaseta kurd a domînant cihê peroşiyê ye. Piştgiriya ku HDP’ê da vê meşê, ji alî çawanî û çimayî ve ji pêvajoya Gezî’yê re jî nehatiye dayîn. Ev rewş, di heman demê de ji bo oldarên ku derfet dîtine di lîsta HDP’ê de biçine parlamenê jî tê wateya blokebûnê û ev xeflet nayê îzahkirin. Divê HDP ji bo siberoja xwe ji vê rewşê feyz bistîne û dikaribe parlametên xwe bêtir kontrol bike. Ev daxwazî di heman demê de daxwaziya hilbijêrên HDP’ê ye jî. Wek polîtîk, mafê Hereketa Azadî ye ku ji vê siyaseta HDP’ê ya ku li kodên genetîk ên hilbijêrên kurd nagoncive sûd werbigire, lê belê ji ber ku ev şêwe siyaset li prensîbên tekoşîna maf, dadî û azadiyê ya Hereketa Azadî nagoncive, em siyaseteke wiha nameşînin û em ji bo bi kodên genetît ên kurdan neleyize em HDP’ê hişyar dikin.  Lê belê devê ez vê yekê jî bêjim ku ev meyldarî di nav HDP’ê de jî meyldariyeke marjînal û lokal e”

Li ser bibîrxistina ‘Hun dibêjin LGBTÎ’yî derî şêweyên jiyanê yên marûf in’ jî Delal anî ziman ku pîvana marûfiyê kevneşopiya jiyan û teşeyên bizavî yên ku li ser qada şaristaniya xwe hatiye avakirin e û got: “Wek nimûne; ‘meşa xîretê’ ku di şaristaniya rojava de marûf e, bi şêweya ku li Tirkiyeyê hat lidarxistin, di çarçoveya kevneşopiyên şaristaniya me de ne marûf e”

‘Azadî bi çûna wan paqijtir dibe’

Li ser angaşta ku ‘ji ber têkiliya bi HDP’ê re hin kes ji Hereketa Azadî veqetiyane’ jî Yavûz Delal diyar kir ku hebûna hin pirsgirêkan bûyera hereketa wan rave nake û dom kir: “Çûna hin kesên ku Hereketa Azadî baş tênegihîştine û îdrak nekirine ne veqetandin e, lewre têkiliya wan kesan û hereketê tenê li ser daxwaznameya endamtiyê meşiyaye û ev nayê wateya veqetandinê. Yanî di çarçoveya metna konseptê de pirsgirêkeke Hereketa Azadî tune ye. Tenê veqetandina hin kesên ku metna konseptê tênegihîştine heye. Ji ber vê yekê ev veqetandin ji bo Hereketa Azadî tê wateya moxilbûyîn û paqijbûyînê”

‘Kurd ji bo armancên sereke HDP’ê tolere dikin’

Li ser pirsa me ya ku di raya giştî ya kurd de rexne tê kirin ku HDP, ji daxwazên sereke yên kurdên ku meyldariyên wan ên neteweyî û olî hene bêtir enerjiya xwe li ser derdorên çepên tirk, LGBTÎ û hêmanên din ên marjînal xerc dike jî Delal anî ziman ku ger di raya giştî de rexne û îtirazeke wiha hebe, divê siyasetmedar vê peyamê baş têbigihîjin. Delal wiha got: “Li ser grîngîdayîna daxwazên siyaseta HDP’ê bêhevsengiyek heye û hilbijêrên Kurdistanî ji vê yekê haydar in. Mirov dikare li ser hilbijêrên kedkar ên HDP’ê jî vê yekê bibîne  Lê belê em ji mêj ve dizanin ku kurd ji ber armanên xwe yên sereke vê siyaseta HDP’ê tolere dikin. Bi kurtasî; Divê HDP polîtîkaya xwe bi baldarî bimeşîne û hevsengiya profîlên hilbijêrên xwe piştguh neke û li gor daxwazên wan çalakiyan pêk bîne”

ji BasNews

Bûrsayê meşa LBGTîyan hat betalkirin

Hat diyarkirin ku komek LBGTÎ ji bo destek û piştgirîyê bidin meşa LBGTÎyên a Stenbolê ,xwestin ku li Bûrsayê qaşo meşekî şeref û rûmetê li dar bixin. Lê belê li gor agahîyan ji ber ku di serî de Cemîyeta Mustezefan û xelkê dîndar bertek nîşan dane, bernameya meşê ya LBGTÎyan hatiye betalkirin.
 Wek ku tê zanîn Serokê Cemîyeta Mustezafan a Şaxê Bûrsayê Cemîl Genç di darbarê vê meşa ku wê hatibana kirin de daxuyaneke çapemenî dabû. Merîç di daxuyanîya ku dabû de bang li xelkê Bûrsayê û sazîyên civakî yên sivîl kiribû da ku ji vê meşa LBGTîyan re bertekê nîşan bidin.
Serokê Cemîyeta Mustezafan Cemîl Merîç, di derbarê bernameya ku hatiye betalkirin de wiha ragihand:” Sebeba betalkirina vê bernameya li dijî îslamê, ew bertek û reaksîyonên ku xelkê Bûrsayê nîşandabûn bû. Ez ji vir spasgûzarîyên xwe ji xelkê Bûrsayê re dixwazim bişînim. Lewra xelkê bûrsayê Xwedê ji wan razî be di vê mijarê de bihesasiyet hereket kirin.”(ÎLKHA)

ji hurseda

'Ez rastî tundiya gardiyanên mêr û leşkeran têm'

4.07.2015

Dilan Karamanoglu / JINHA

STENBOL - Aktîvîsta LGBTÎ Kivilcim Arat diyar kir ku dema ew li Girtîgeha Jinan ya Bakirkoyê diçe hevdîtinê weke jinek trans muamele nabîne û li dêleva gardiyanên jin, gardiyanên mêr û leşker lêgerînê pêk tîne û rastî îstismara zayendî tê. Kivilcim wiha got: "Ev 4 mehin di her rojên înê de ez rastî tacîza leşker û gardiyanan têm."

Endama Desteya Rêveberiya Komeleya Şêwirmendiya LGBTÎ ya Stenbolê û Sekretera wê ya Giştî Kivilcim Arat weke transek jin pirsgirêkên ku li girtîgehê dijî vegot. Kivilcim da zanîn ku ev nêzî 4 mehe li Girtîgeha Jinan ya Bakirkoyê diçe hevdîtinê û wiha domand: "Cara destpêkê dema ez çum bi hinceta ku di der barê min de lêgerîn heye min negirtin girtîgehê û binçav kirin. Di hevdîtina piştî wê de, ji bo ji hevalên min ên girtî re pirsgirêkan dernexînin min dengê xwe nekir."

'Ez her hefte rastî tacîzê têm'

Kivilcim destnîşankir ku berî niha mehekê dema çuye hevdîtinê, leşkeran lêgerîna wê kiriye û wiha got: "Di lêgerînê de em pirsgirêkan dijîn, leşker lêgerîna me dikin. Di rewşa asayî de gardiyanên jin lêgerîna jinan dikin, lê mirovên xwediyê nasnama şîn be leşker lêgerîna wan dike. Ez ji ber vê her hefte rastî tacîza leşkeran têm û her hefte pirsgirêkan dijîm. Ez her hefte ji leşkeran re didim diyarkirin bi rêkupêk lêgerînê bikin, lê tû encam dernakeve." Kivilcim anî ziman ku dema ew hatiye girtin gardiyanên mêr xwestine lêgerîna wê bikin, wê jî xwestiye ku gardiyanên jin lêgerê bike lê ew daxwaza wê nehatiye pejirandin. Kivilcim bi lêv kir ku paşê 4-5 gardiyanên mêr hatine ser wê û lêgerînê kirine û wiha dom kir: "Ez ji ber vê him ji hevdîtinê dereng mam û him jî rastî lêgerînek bê rûmet hatim."

'Tû hêviyên min ji darazên Tirkan nîne'

 Kivilcim destnîşan kir ku di hefteya berê de jî heman pirsgirêk jiyandiye û bêmafiya jiyankirî biriye darazê û wiha pê de çu: "Wê rojê di derî de me nîqaş kir, pirsgirêk çareser kirin, lê ez zanim ku di hefteya pêşiya me de ez ê carek din heman pirsgirêkan bijîm. Ez dixwazim vê rewşê bibim darazê lê ji daraza Tirkan jî tû hêviyên min nîne. Ji xwe dizanim ji bo kujerên jinên trans ên bênasname jî ceza nayê dayîn û ji bo bêrumetî ev lêgerê li min dikin, lê divê bê doz bê dîtin. Em weke xizmên jinên şoreşgerên girtî van pirsgirêkan dijîn, niha di hindir de çî tînin serê jinên şoregerên girtî kes nizane. Ji bo ev li ber çavan were girtin ez ê her rê bixebitînim û çî ji destê min bê ez ê bikim.

Kivilcim li hember neheqiyên di girtîgehan de li ser jinên trans tên kirin bang li rêxistinên jinan kir û wiha got: "Em ê li ber girtîgehê daxuyanî bidin çapemeniyê. Li hember van bêrumetiyan lêgerîna ser jinên trans jî di heman demê de divê bibin dengê jinên girtîgehê jî. Heger di derî de ez rastî van lêgerên bêrumet têm û ewqas neheqiyan dijîm, jinên şoreşgerên li hûndir de ji bo wan teslîm bigirin gelek neheqî û bêhiquqiyan dixin meriyetê."

Banga li hember lêgerê deng bilindkirinê

Kivilcim balkişand ser di Girtîgeha Jinan ya Bakirkoyê de sirgunên tên jiyîn û wiha dom kir: "Banga min ji bo rêxistina LGBTÎ, jinên kedkar û tevgera jinên Kurd heye. Divê Girtîgeha jinên şoreşger ya Bakirkoyê vala bikin, lewre gelek tûndî ser jinên girtî dikin. Ji ber wê jî him di alî tundiya ser jinên girtî tê meşandin û him jî di alî lêgerên bêrumet ya tê kirin dengê xwe bilind bikin."

ji JINHA

Ala Tirkiyê li Berlînê hat qetandin

Duh 29 Hizêranê Di kombûnek hevregezan de li Istembolê li welatê Tirkiyê Polîs bi hênceta ku meha Remezanê de çênebe ew kombibin û xwepêşandanê bikin kombûna wan ji hevbelav kiribûn.

li Berlîn bi beşdariya partiyên weke Parta kesik û parta çep ên Elman û parta HDPe a gelên Tirkiyê bi sedan hevregez bo şermizarkirina welatê Tirkiyê  kombûn û ala wî welatî hat dirandin.


ji BasNews