Nelihevî derbarê beșdarvanên festîvala Pride

31.07.2012

Îro festîvala Pride li Stockholmê dest pê dike, ev cara panzdehmîne ku festîval li dar dikeve, festîvalek bo tolerans û tehemûleke bêhtir bo kesên hbt, ango yên homoseksuel, biseksuel û transseksuelan.
Lê hîna berîya ev festîval dest pê bike șîroveyeke germ derbarê sînorên siyasî bo vê festîvalê di ragihandinan de li dar ket.

Nelihevîya derbarê bê kî dikare tevlî vê festîvalê bibe mezin bûye û yên ҁalakvan li dij, wekî nimûne beșdarbûna polîs, dezgeha koҁê û hêza parastinê  derketine. Cattis Laska, ҁalakvan e di tora Ofog de ya dij milîtanîyê ango șervanîyê ye.

-Hêza parastinê û milîtanîzm li dijî civakeke vekirî xebat dikin, civakek mirov karin tê de ji kesê ew bixwazin hez bikin, tê de ew kes bin yên ew dixwazin bin. Beșdarbûna hêza parastinê, försvarsmakten di Pride de dihêle ku kesên ku ji șer revîyane, kesên zordestîya leșkerî dîtine li derveyê wê bimînin. Ew nikarin di xwenîșandan ango merasîmên Prideke bi vî awayî, tê de kesên bi cilên leșkerî beșar dibin xwe ewle û piștrast his bikin. Di van salên dawî grûpên karî yên cuda beșdarî merasîma Pride bûne, bi cilên xwe yên karî, tenê bo ku nîșan bidin ku kesên hbt di wî karî de, yê wekî din ev meyilên cinsî qebûl nedikir êdî qebûl kirî ye.
Berîya ҁar salan hêza parastinê birîyar da ku beșdarî merasîmê bibin û ji ber ku Pride bi awayekî siyasî nabînin, bi wan durist e cilên leșkerî li xwe bikin. Lê di merasîma Pride ya sala par de, ҁalakvanên ji rêxistina dijșervanîyê Ofog dora grûpa ji hêza parastinê girtin û plakat û afîșên xwe li pișt kesên bi cilê leșkerî bilind kirin, bi nîvîsandinên mîna: ”ez wekî leșkerên ne hbt karim mirovan bikujim” û ”karê min kuștin e”.
Johan Hamnegård, serokê rêxistina Hof e, kesên homo-, bi û transeksuel di hêza parastinê de, dibêje ku ew kesên sala par zerer li wan bû zêde pê êșîyan:
-Bêguman wan hest kir ku ji nîșkave êrîșî wan bû û ku kesayetîya wan bin pê bû. Wekî ez têgihiștin gelek ji wan ji dil pê êșîyan.
Șefê festîvalê  ya Stockholm Pride, Alf Kjeller dibêje ku festîval meydaneke bo guftûgo û șîrove kirinê, ya tê de ne herkes lihevin, lê durist e ku dîtinên mirovan ne wekî hev bin. Li gor Kjellen her kes bi bî û bawerîyên hizra Pride re ne karin beșdarî merasîma wê, ango parada wê bibin lê eger rêzê bo beșdarvanên din re bigirin.
-Pride bi xwe siyasî ye. Hertiștê mirov dike bi awyekî ji awayan siyasî ye. Ya em dikin ew ku em șîroveyên siyasî yên cuda ji alîyên cuda yên civakî mumkin dikin û her weha ji alîyên cuda yên civaka hbt jî. Em vê yekê dikin bi rêya rêvekirinê bo moderatên vekirî ta ҁepên vekirî jî, her kes kare beșdar bibe. Û li vê derê dîtin û nerînên cuda karin bên șîrove kirin. Kjellen dibêje bi vî awayî li Pride bi ҁavekî siyasî tên nerîn.
Pride ne tenê li Stockholmê li dar dikeve. Li gelek deverên din yên Swêdê festîvalên din yên Pride û yên kesên hbt tên li dar xistin. Li gelek ji van festîvalan eșkere nelihevîya derbarê beșdarvanan diyar bûye. Di wan de êrîș li grûpên cuda ji dezgeh û partîyên rexnekirî bûye.
Cattis Laska ji Ofog dibêje ku rexnekirin wan berîya hertiștî hember hêza parastinê wekî dezgeh e û ne hember kesên taybet yên beșdarî merasîma Pride dibin:
-Ev ne derbarê kesên taybetî ji dezgehên cuda ye yên mafê mirovan bin pê dikin, ne derbarê beșdarbûna kesên taybetî ye di Pride de, lê derbarê ku bo van dezgehan reklamek dibe û wekî nimûne bi vî awayî leșkerên bêhtir peyda bikin. Eger bi cilên sîvîl bana dê bo me nexm bûya.
Șefê festival Alf Kjeller her vedigere xala serekî, ku Pride meydaneke bo dîtin û nerînên cuda. Pridek tene tune ye li gor wî, her kesek û Prideke xwe heye û xweșîya wê jî ew e. 45 000 kes di merasîma Pride de beșdar dibin. Prideke șaș yan durist tune ye.

jî Radyoya Swêdê

Festîvala Pride dest pê dike

 30.07.2012

Sibê festîvala bi navê Pride ya bi mebesta balkişandina ser mafê kesên HBT (homoseksuel, biseksuel û transseksuel) dest pê dike. Ev sala panzdehan e ku festîval tê lidarxistin û amadekar radigihînin ku ew li bendê ne 45 000 kes îsal beşdarî festîvalê bibin.

Xwepêşandana mezin ya Pride ku ji Humlegården dimeşin Tantolunden, di 4ê tebaxê de ye. Heman rojê gelek rêxistinên rastgir yên dijî misilmanan li Stockholmê li hev dicivin û loma polîs tedbîrên ewlekarîyê zêde dike.

jî Radyoya Swêdê

Îran û Ezerbeycan ji ver Eurovision û 'gay'an ketin hev

Li gorî nûçeya ajansa Îranî ya Mehr, jêderekî ji balyozxaneya Îranê li Azerbaycanê, ragihand, balyozê Îranê, Mihemedbaqir Behraîm, duh êvarê ji aliyê Tehranê ve hatiye vekişandin. Jêderê han, got, sedema vê yekê jî, bêhurmetî li hember tiştên pîroz yên komara îslamî ya Îranê bûye.

Ji aliyekî din, tê gotin sedema vekişandina balyozê Îranê ji Azerbaycanê ji aliyê Tehranê ve, alozbûna têkiliyên Bakû û Tehranê li ser pêşbirka stranan a bi navê “eurovision”ê ye ku her sal li Bakû tê sazkirin.

Îranê ji Azerbaycanê xwestibû, meşa kesên “hevregez”, ku di çarçoveya eurovisionê de tê sazkirin, bê rakirin. Li hember vê yekê, serokê beşa civakî-siyasî ya serokomariya Azerbaycanê, Elî Hesenof, duh ragihand, van rojên dawiyê Îran li dijî Azerbaycanê progapandeyên tund dike û wiha axivî, “Ma Azerbaycan dixaze meşa hevregezan saz bike? Ez nizanim rayedarên Îranî ev yek li ku derxistin.”

Beriya niha jî, Îranê çend caran balyozê Azerbaycanê li Tehranê bi hêceta “alîkariya Azerbaycanê bo MOSSADa Îsraîl û kuştina pisporên etomî yên Îranê” hişyar kiribû. Azerbaycanê jî ev tohmet red kiribû. ”

 

ji Hawar.net'ê

Dadgeha mafê mirovan ya Ewrûpa: azadiya derbirrînê binpê nebûye

 09.02.2012

Li gorî biryara dadgeha mafê mirovan ya Ewrûpayê dadgeha bilind ya Swêdê mafê azadiya derbirrînê binpê nekiriye dema ji ber sûcê tehrîka dijî grûbek xelkê ceza li çar kesan birrî sala 2006. Wan herçar kesên ku di sala 2004an de li dibistanekê li dijî homoseksuel ango hevcinsan belavok belav kiribûn, piştî biryara dadgeha bilind ya Swêdê, bi sedema ku azadiya wan ya derbirrînê hatiye binpêkirin, doz biribûn dadgeha mafê mirovan ya Ewrûpayê. Lê fêde nekir. Dadgeha mafê mirovan ya Ewrûpayê maf da dadgeha bilind ya Swêdê û biryar da ku azadiya derbirrînê nehatiye binpêkirin. Ev cara duyemîn e ku dadgeha bilind ya Swêdê biryara tawanê tehrîka dijî grûbek xelkê dide.

ji Radyoya Swêdê

Hemzayendên Tirkiyeyî û Dê û Bavên Transan Ji Bo Belgefîlma Xwe Li Benda Piştgiriya We Ne!

‘Di vê cîhana mezin de nikaribûn zarokê min bi cih bikin’

Melek Okan*

*Dayika Îrem a transeksuel a ku li Bursayê bi awayekî hovane hat kuştin. 

Em; wekî dê û bavên tirkiyeyî yên ku zarokên wan hemzayend, bîseksuel, travestî û transeksuel in, LÎSTAG’a ( Malbatên LGBTT’iyan Koma Stenbolê)  ku me bi hev re damezirandibû, em gihîştin hev û din û me dest bi kişandina belgefîlmê bi navê “Zaroka/ê Min” kir. Ji bo ku ev belgefîlm bê qedandin, pêdiviya me bi piştgiriya we hemûyan a sazûmanî, maddî û manewî heye.

Bi tikandina navnîşana www.listagfilm.com û bi gihîştina girêdana INDIEGOGO’yê hem hûn dikarin li fîlmê temaşe bikin,  hem jî hûn dikarin ji bo belgefîlma “Zaroka/ê Min” a ku rasteqînkirina xeyala me ye, di hêla maddî de tevkariyê bikin. Hûn dikarin navnîşana malpera webê di ser medyaya civakî de belav bikin û bibin pêşengê/a ku gelek mirov bi saya we agahdar bibin. Bi tevkariyên biçûk ên ku hûn bidin, em girîngiyê didinê ku di beşa malpera webê de wekî “piştevan” bê dîtin.
Ji Rêbendana sala 2008’an û bi vir ve bi civînên pergalkirî xwişk û bira,  xizm, endamên malbatan û bi taybetî jî em dê û bav ên ku endamên  LGBTT’ê (lezbiyen, gey, bîseksuel, travestî, transeksuel) yên ku tên cem hev, di her derfetê de roportajan didin medyayê û em hewl didin ku dengê xwe bidin bihîstin, em xwe bigihînin malbatên ku vê rewşê dijîn û piştgiriya xwe ya bi wan re didomînin.
Li welatê me yê ku homofobî û transfobî lê belavbûyî ye û pê ve girêdayî mekanîzmayên sansurê gelek çalak dixebite, ji bo ku dengê me ji hêla girseyên hîn mezinter ve bê bihîstin, me pêdivî bi belgefîlmekê dît.  Me xwest ku di vê erdnîgariya cîhanê de dengek hebe,  em û zarokên xwe çi dijîn, em vebêjin û em cîhaneke pêkan biafirînin. Mirov ji bo tiştên ku em dijîn fêm bikin,  tengasiyan dikişînin û ji nedîtî ve tên… Dema ku em wekî malbat biaxivin, roj bê û ew jî hîn bibin ku zarokên wan bixwe hemzayend, bîseksuel û trans in, dibe ku tiştên ku bijîn xeyal bikin, em fikirîn ku vê yekê herî baş ji me fêr bibin. Sala par di panela ku em tevlî bûbûn a Zanîngeha Bogazîçî de ji peywirdarên perwerdehiyê Can Candan ê ku li me guhdarî kiribû, wekî kesekî ku vê empatiyê qefaltibû, dema ku bi teklîfa çêkirina belgefîlma me hat, me fêm kir ku ji bo em dengê xwe bi hemû cîhanê bidin bihîstin, ev kesekî rast e, em gelek bi kelecan bûn û me dest bi kişandina belgefîlmê kir. Hûn jî dizanin ku derbasbûna me dê û bavên ku zarokên me bi awayekî mafdar dixwazin xwe bi nasnameya xwe derbibirin lê di vê civaka homofobîk û transfobîk te zordariyê dikişînin, derketina me ya ber kamerayan ne hesan bû.

Lê em LI VÊ DERÊ NE!

Em 5 dê û 2 bav ên ku ji nav LÎSTAG’ê hatine, bi navê xwe, bi rûyê xwe û ya herî girîng jî bi dilê xwe, pêşî li we dûre jî li hemû Tirkiye û cîhanê bag dikin! Belê, ji bo ku em bibêjin “Zaroka/ê Min hemzayendî ye, Zarokên me Transeksuel e” em çi jiyan û em çi dijîn? Em çawa derketin ber van kamerayan?  Me çawa dest bi vê rêwîtiyê kir û em hîn jî dixwazin çi bikin?  Em ê vê yekê hemû bi hev re,  dema ku belgefîlm bi dawî bû, bibînin.  Lê wekî ku em hemû jî dizanin, li vî welatî kişandina belgefîlmekî, hele kişandina belgefîlmekî ku li ser LGBTT’iyan be qet jî ne hêsan e. Di vê riya dijwar de li ser navê ku em piştgiriya xwe bidin nîşandan, pêdiviya me bi alîkariya we heye.
Ji kerema xwe re di ser navnîşana www.listagfilm.com re bibin piştevanên “Zaroka/ê Min”!
Haydê! Em hemû bi hev re ferqekê biafirînin…

LISTAG (Malbatên LGBTT’yî Koma Stenbolê)  
Zaroka/ê Min: www.listagfilm.com
LİSTAG: www.listag.wordpress.com

ji LISTAG

Keşe ji bo zewicandina hevcinsan ne hemfikir in

 27 09 2011

Li civîna salane ya dêra Swêdê ya ku doh destpê kir heta niha heşt keşeyan serî lêdane ji bo mafê wan yê zewicandinê paşve bê wergirtin ji ber ku ew naxwazin cotên hevcins bizewicînin. Ji sala 2009an ve qanûna zewicandinê guheriye û du kesên ji heman cinsî dikarin bi hev re bizewicin. Biryara zewicandina hevcinsan her keşe bixwe dide û yên ku biryar dane ku ji mafê xwe yê zewicandinê bibin ew in yên ku nexwestine hevcinsan bizewicînin.

Yek ji keşeyên ku serî lêdaye ji bo mafê wî yê zewicandinê betal bibe, Håkan Sunnliden e ku nexwestiye hevcinsan bizewicîne. 

- Ev tradîsyona 2000 salan e û ez dixwazim wiha bimîne lê me dixin rewşek nediyar ya ku li dijî dêrê bixwe ye. Nezelaliyek heye ku divê nebûya. Em di civakek pireng de dijîn.  Misilmanan dizewicin û cihû dizewicin. Divê ev mijar neyê danîn ser milê civatên ayînî.

Ev pirsek dewletî ye. Divê zewaca medenî zelal be û her civatek ayînî bixwe biryara zewicandinê bide, Håkan Sunnliden di bernameya nûçeyan ya televizyona Swêdê Aktuellt de got.   

Lê Helle Klein ya mêvana heman bernamê û bixwe keşeya dêra Swêdê, dibêje dêra Luterî şîroveyên xwe li gorî cîh û dema xwe dide û biryara zewicandina hevcinsan ji aliyê komîsyona dêrê, metranan û civîna dêrê ve hatiye dayîn.

ji Radyoya Swêdê

Pride vê salê vekirîye bo her kesî

2.08.2011

Festîvala vë salê li navenda Stockholmê de ye û bo herkesî ye.

Ji duşemê ve festîvala Stockholm Pride dest pê kirîye, festîvala hevcinsxwazan ango homoseksuel, bisseksuel û transseksuelan û mijara serekî bo vê salê vekirîbûn e.

Bo cara 14:mîn ev festîvala rengîn li Stockholmê tê amade kirin, lê îsal ji devera festîvalê ya dor girtî, Tantolunden bar dikin navenda bajarê Stockholmê, Kungsträdgården û bi vê yekê jî dibe festîvaleke vekirî û bê pere bo herkesî. Û ev yeka gelekî baş e li gor Loke Ogando, volenter ango kesê bi dilê xwe dixwaze beşdarê karê festîvala Stockholm Pride bibe:
- Bi gelekî baştir bi vî awayî. Em bêhtir peydabar dibin. Ev festîvaleke vekirîye û tê bi wateya ku herkes kare bêyê, yên perê wan jî tune be. Ew jî karin bên, bibînin, biaxivin û hest bikin ku ew ne bi tenê nin.
Loke Ogando amade ye li avahîya Stockholm pride li Sveavägen û tişt û karên volenterîyê bo 470 volentên ji temamê welatî dide hev. Volenterên amade bûnin bo perwerde kirinê:
- Ew belkî ber derîyê serekî yan ber derîyên derketinê kar bikin û divê karê xwe zanibin. Eger pirs hebin yan kesek ji mêvan pêwîstîyeke wan hebe. Loke Ogando û amadekarên din ji meha duyan de bi karê amade kirinê ve mijûl in:
- Ev sala min ya nehan ku di festîvala Pride de kar dikim wekî volenter, ji ber ez bi vî karî kêfxweşim û zanim ku dê bo demeke dirêj guhertinan di civakê de pêk bîn e. Ku xebat û kar divê bên kirin bo wekhevîyê, ji ber hîna jî cudabûn û liderve hiştin henin di civakê de. Herçend em bi serkevin di karê xwe de dê her baştir be.
Per Wiktorsson, berpirsê festîvala Pride e û dibîn e ku başe Pride ji devera berê bar kiriye Kurngsträdgården:
- Berîya hertiştî ev yaka posîtîv û geş bîn e. Em kesên hebt xwedan mafin di civaka giştî de, em divê bi awyekî vekirî karibin destê ew kesê em bixwazin bigirin, maçî bikin, cilê em dixwazin li ber xwe bikin li her deverê û ne tenê li deverên taybetî li derveyê bajar. Me berîya nuha jî heftîya rizgarkirinê bi awayekî vekirî pîroz kir li Kungsträdgården.
- Ji bilî wê jî xwepêşandana me herdem ahangekî gelî ya mezin bûye di navenda Stockholmê de, îca bi awayekî festîvala herdem vekirî bûye bo herkesî, herçend nuha me biriyar daye em cihê festîvala bigiherin û vekirîbikin. Bi vê yekê jî em bawer dikin ku dê hejmareke bêhtir ji kesên hbt bên festîvalê û hem jî gevalên wan. Belkî rojane nêzîka 30 000 kesî dê bên seredana festîvalê.
Amdekarên festîvalê bawer dikin ku dê mêvanên festîvalê ducar bin li yên sala par. Ev yeka baş e li gor gelekan, lê li gor hindekan jî ev berfireh bûn ne zêde baş e û bêtam bûn e. Jon Voss, serredaktorê malpera hevcinsxwazan QX vê yekê dibêje:
- Ya mirov ji dest winda dike dema festîval wisa di nîva bajar de be û vekirîbe bo herkesî ew ku belkî hestên taybetî yê nêzîkayîyê wenda dike û bi taybetî ew e ya gelek tên bo wê. Ku carekê di salê de yên piranî bin di cihê ahangekê de.
Rexne li amadekarên festîvalê bûnin ji aliyê xwedanên meyxaneyan û pêşangeran jî ji ber ew in yên dê hesab bidin dema kesên mêvan bê pere derbas dibin.
Çend ji meyxaneyan ango bar vekişiyanin, her weha meyxaney û xwazringehên  taybetî yên kesên hevcinsxwaz jî û dê amade nebin di fêstîvala vê salê de û hem rêxistineke siyasî-sosiyaldemokratên Hbt, homo, bi û transeksuel. Û sedema ku festîval beriya nuha li cihekî girtî de dihat saz kirin, ew bû ku pera û qezencên ji mêvanan bibînin û bo ku alkoholê bifiroşin. Jon Voss careke din:
- Beriya hertiştî ji ber siyaseta alkoholê ya swêdî ye. ji ber mirov nikare alkoholê bifiroşe eger cihê fetsîvalê ne girtî be, û paşî jî derbarê peyda kirina finanse kirininê bûn bo temamê amade kirinê bi rêya wergirtina perên derbasbûna mêvanan.
Tirseke din ji festîvala vê salê ew e ku tawanên nefretê bêhtir bibin, dema herkes karibe derbasî festîvalê bibe, bi taybetî piştî kiriyara terorê li Norwêcê. Pirs ew ku eger Pride, ya ji xebata mafê mirova di dest pêka salên 1970 de dest pê kir, îro  bûye ahangeke gelî ya bêçêj û bêtam.
Per Wiktorsson dibîne ku baş e ev ahanga vekirîbe bo her kesî û tirsa wê nabîn e ku zêde gelî bibe.

jî Radyoya Swêdê